استفاده از رطوبت ساز ( مه ساز، مه پاش ) برای کاهش تنش گرمایی دام

از آن جایی که دام ها منبع گوشت و شیر برای انسان می باشند لذا تضمین سلامت آن ها در جهت تولید فرآورده های دامی با کیفیت و بیشتر امری ضروری می باشد. به همین دلیل ایجاد شرایط پرورش حیوانات در ایستگاه های دامی  نقش مهمی در سلامت و تولید آن ها خواهد داشت. یکی از مهم ترین عوامل مؤثر در بالا بردن شرایط ایده آل محیط برای آسایش دام تامین رطوبت نسبی می باشد که در این مقاله به بررسی آن می پردازیم. مجموعه اصفهان هواساز در استان اصفهان با تولید دستگاه های رطوبت ساز – مه پاش مخصوص سالن های دامداری به کاهش تنش دام در فصول گرم می پردازد و باعث بهره وری هرچه بیشتر دامداران می گردد.

در ادامه مقاله به سوالات زیر پرداخته می شود:

• استرس و یا تنش گرمایی دام چیست؟
• اثرات تنش گرمایی بر روی دام
• مهار تنش گرمایی با استفاده از سیستم های رطوبت ساز – مه پاش
• نحوه استفاده از دستگاه های رطوبت ساز
• مشخصات فنی دستگاه رطوبت ساز – مه پاش مخصوص سالن های دامداری ساخت اصفهان هواساز

استرس گرمایی دام چیست؟

دام ها در معرض استرس های مختلف هستند که بر تولید شیر، تولید مثل و سلامتی آن ها تأثیر می گذارد. امروزه استرس گرمایی ناشی از محیط زیست به دلیل تأثیرات مضر آن، به ویژه برای حیواناتی مانند گاو نگرانی عمده ای دارد. خصوصا در مناطق گرمسیری، نیمه گرمسیری و خشک، دمای محیط بالا عامل اصلی به خطر افتادن تولیدات دامی می باشد.

استفاده از سیستم رطوبت ساز ( مه ساز، مه پاش ) در جهت کاهش تنش گرمایی دام

حیوانات یک منطقه گرمازدایی دارند که دمای طبیعی بدن در آن حفظ می شود و درجه حرارت بالای محیط، تشعشعات خورشیدی و سرعت باد باعث افزایش دمای محیط نسبت به منطقه گرمایشی دام ها می شود. هنگامی که بار حرارتی دام بیشتر از توانایی دفع آن باشد به این وضعیت استرس گرمایی گفته می شود. بار گرما مشکلات سلامتی و میزان مرگ و میر را به ویژه برای حیوانات با تولیدات بالا و با تحمل دمائی کم افزایش می دهد.

در حقیقت استرس گرمایی مزمن معمولاً با کاهش سنتز شیر همراه می باشد. برای ارزیابی تأثیر دمای محیط بالا در تولید شیر، از یک رویکرد فرا متاثر استفاده شده و نتیجه گیری شده است که کاهش تولید شیر می تواند ناشی از اثرات تجمعی استرس گرما در مصرف خوراک ، متابولیسم و ​​فیزیولوژی گاوهای لبنی باشد.

علائم و اثرات تنش گرمایی در دام

گاوها نسبت به انسان به گرما بسیار حساس تر می باشند ( خصوصا گاو های شیرده به دلیل جثه بزرگتر ) و هنگامی که شاخص دما به دهه ۳۰ درجه سانتیگراد می رسد، آن ها به دمای “بحرانی” خود می رسند یعنی دمایی که در آن اثرات منفی بر روی دام شروع می شود که بالا رفتن دمای بدن دام باعث مشکلات زیر می گردد:

۱- کاهش مصرف خوراک، وزن دام، میزان شیر، چربی شیر و تولید شیر با کیفیت پایین

در اثر ایجاد فشار حرارتی و بالا رفتن دمای محیط، دام تلاش خود را برای نگه داشتن بدن در شرایط ایده آل می نماید در این هنگام تبخیر شدن آب از سطح بدن حیوان شروع می شود و به عبارتی تعریق می نماید. از پیامدهای تنش گرمایی در دام افزایش مصرف آب و کاهش میل به تغذیه علوفه می باشد که این امر باعث کاهش تولید شیر و افت کیفیت آن می شود زیرا مقدار چربی شیر در اثر گرما به دلیل تغذیه نامناسب در دام کمتر می شود. در مورد گاو های گوشتی، تنش گرما اثرات منفی بر رشد حیوانات و کاهش وزن بدن دام را در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری تحت تأثیر قرار می دهد.

۲- بالارفتن تعداد دفعات تنفس گاو و افزایش بیماری در دام

افزایش حرارت و گرما باعث بیماری های همچون الکالوز تنفسی به دلیل باز بودن دهان، له له زدن و دفع زیاد دی اکسید کربن از بدن گاو عارض می شود. هم چنین بیماری لنگش از دیگر بیماری هایی است که در صورت عدم وجود رطوبت و خنک سازی محیط به وجود می آید. این بیماری بر اثر ایستادن زیاد دام به دلیل نبود آرامش در دام به وجود می آید.

۳- کاهش باروری

کاهش اسپرم  در گاو نر و در نتیجه کاهش باروری از دیگر پیامدهای تنش گرمایی دام می باشد که باعث کاهش رشد فولیکی و درصد آبستی دام می شود و یا بعد از زایمان گاو باعث بیماری هایی از قبیل کبد چرب و … خواهد شد. هم چنین در اثر گرما مدت زمان فحلی در گاوها کمتر می شود و تولید دام بازده کمتری را در پی خواهد داشت.

۴- اسیب رسیدن به سیستم ایمنی بدن گاو و در نهایت افزایش تلفات و مرگ و میر در گله

۵- تجمع حشرات و آسیب رسیدن به دام

در نتیجه برای جلوگیری از ضررهای احتمالی  باید به شیوه ای صحیح به خنک سازی محیط و دام پرداخت.